Wydaje się, że tylko architektura i fundator obrazu Federiko da Montefelto są prawdziwi. Madonna z Dzieciątkiem, święci i aniołowie to zaś zjawy - oceniała obraz krytyk sztuki dr Grażyna Bastek.

z chomika kocan

9,4 MB
30 maj 15 15:17

Bazylika św. Pawła za Murami.mp3

O świątyni rzymskiej, miejscu pochówku Apostoła Narodów, opowie w swojej kolejnej gawędzie dr Bożena Fabiani.
Bazylika św. Pawła za Murami (wł. San Paolo fuori le Mura) to jedna z bazylik papieskich (dawniej zwanych patriarchalnymi) znajdujących się na terenie Rzymu i Watykanu.
Świątynia została zbudowana przez cesarzy Teodozjusza I, Arkadiusza i Walentyniana II w latach 386-440 w miejscu, gdzie wcześniej św. Lucyna pochowała ciało św. Pawła. Nad grobem Apostoła zbudowano najpierw niewielką kapliczkę, która przetrwała aż do czasu zbudowania bazyliki.
15 lipca 1823 pożar zniszczył prawie całą świątynię. Podjęto odbudowę, a zakończenie prac i ponowne poświęcenie bazyliki nastąpiło w 1854. Dzisiejszy wygląd kościoła to efekt tej rekonstrukcji.

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny

9,9 MB
30 maj 15 15:17

Chrystus wśród doktorów - arcydzieło w Warszawie.mp3

Michał Montowski i dr Grażyna Bastek dyskutują o dziele Cimy da Coregliano, pełnego niezwykłych treści, odczytanych dopiero w naszym stuleciu.
- To prawdziwe arcydzieło, niestety niedoceniane przez polską publiczność – mówi dr. Grażyna Bastek. – A Cima da Conegliano był znakomitym mistrzem, równym współczesnym sobie mistrzom weneckim, takim jak Giovanni Bellini.
Giovanni Battista Cima (ok. 1459 – ok. 1517) urodzony w Conegliano przybył do Wenecji jako dojrzały malarz. U kogo się uczył – nie wiemy. Tworzył pod wpływem Belliniego, lecz wykształcił własny styl. Specjalizował się w malarstwie ołtarzowym , malował świetne Madonny, a dzisiejsi badacze okrzyknęli go "poetą pejzażu".
- Chrystus wśród doktorów kryje w sobie wiele inwencji, wątków dopiero niedawno odczytanych. Na skrajach tej kompozycji znajdują się dwa tajemnicze profile, które dopełniają tej kompozycji. Na pierwszym planie po obu stronach Chrystusa dwie postacie: jeden z nich w hebrajskim nakryciu głowy z otwartą Torą, odwraca się od Chrystusa. Po drugiej stronie słuchający uważnie Objawienia kapłan chrześcijański. To alegoria Starego i Nowego Testamentu. Za tymi mędrcami po stronie kapłana żydowskiego Wergiliusz, pos trone kapłana chrześcijańskiego – Dante. Wergiliusz, poeta-prorok, Dante, autor Boskiej komedii, głównego poematu chrześcijaństwa.
Tłum otaczający Chrystusa to przedstawiciele świata starożytnego i nowożytnego, a także reprezentanci różnych religii. O znaczeniu tej sceny, niedawno zinterpretowanej przez dr Ewę Manikowską, w audycji Michała Montowskiego opowiadała dr Grażyna Bastek.

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny

9,9 MB
30 maj 15 15:17

Jest taki obraz Salvator Mundi.mp3

Ile jeszcze obrazów ukrył da Vinci?
To największe odkrycie muzealników w XXI wieku. Przepiękny wizerunek Chrystusa "Salvator mundi" od niedawna uważa się za dzieło arcymistrza. Ale nadal mnożą się w tej sprawie kontrowersje.
- Atrybuowanie w dzisiejszych czasach jakiegokolwiek obrazu tak wielkiemu mistrzowi to ewenement. Znaleźć Leonarda na początku XXI wieku! – mówi dr Grażyna Bastek.- A przecież ten obraz znany był już wcześniej. W ubiegłym wieku uznawany był za dzieło Giovanniego Antonia Boltraffia - ucznia, zaledwie ucznia, Leonarda.
Dopiero niedawno ten, znany z późniejszej sztychowanej kopii, zaginiony obraz wypłynął na światło dzienne i od razu zaczął budzić kontrowersje. Jest on malowany niewątpliwie ręką mistrza (pęcherzyki powietrza w trzymanej przez Zbawiciela kryształowej kuli!), ale sposób ujęcia tematu jest dla Leonarda niezwykły.
Jednak samo potraktowanie twarzy jest już typowe dla techniki Leonarda da Vinci - i spójne z jego podejściem do oddania twarzy na innych obrazach z Moną Lisą włącznie.
O historii odkrycia obrazu spod poźniejszych przemalowań – a także o obrazach Leonarda da Vinci, których odkrycie dopiero przed nami – opowiadała w audycji Michała Montowskiego dr Grażyna Bastek

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny

10,1 MB
30 maj 15 15:17

Ołtarz Gandawski Jana van Eycka.mp3

Gawęda dr Grażyny Bastek o piętnastowiecznym arcydziele Huberta i Jana van Eycków. Ołtarz zachwyca nie tylko swoją symboliką, ale także precyzją szczegółu.
Ołtarz Gandawski lub Adoracja Mistycznego Baranka – poliptyk tablicowy dużych rozmiarów, zamówiony przez zamożnego kupca - Joosta Vijdta, początkowo umieszczony w jego kaplicy w katedrze św. Bawona w Gandawie, a później przeniesiony w inne miejsce katedry. Wykonany przez Huberta i Jana van Eycków, ukończony w 1432. Głównym tematem dzieła jest odkupienie ludzkości przez ofiarę Chrystusa. Nastawa ołtarzowa składa się z 12 tablic w dwóch rzędach, osiem z nich jest malowanych obustronnie. Przedstawiono na nich ponad 250 postaci. Górny frontowy rząd pokazuje Chrystusa Króla w otoczeniu Najświętszej Maryi Panny i Jana Chrzciciela. Wnętrza skrzydeł przedstawiają grające i śpiewające anioły, a na zewnątrz Adama i Ewę.

Dolna część frontowej tablicy pokazuje adorację Baranka Bożego.
Na ołtarzu dawniej znajdował się napis (skopiowany w ok. 1620) głoszący, że Hubert van Eyck "maior quo nemo repertus" (większy niż ktokolwiek) zaczął ten ołtarz, ale Jan van Eyck – nazywający sam siebie "arte secundus" (drugim najlepszym w sztuce) – skończył go w 1432. Autentyczność tej sygnatury stała się przedmiotem wieloletniej dyskusji.

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny

8,1 MB
30 maj 15 15:17

Znikające arcydzieło Leonarda.mp3

Autor "Ostatniej wieczerzy" popełnił błąd technologiczny, wskutek czego słynny fresk już kilkadziesiąt lat po namalowaniu uległ poważnemu zniszczeniu.
Niezwykle dynamiczne i realistyczne przedstawienie Jezusa w otoczeniu uczniów w "Ostatniej wieczerzy" Leonarda da Vinci jest jednym z najsłynniejszych obrazów na świecie. Renesansowy fresk z refektarza kościoła Santa Maria delle Grazie w Mediolanie okazał się niestety dziełem nietrwałym. – Malarz popełnił błąd technologiczny, jak wiemy z testów źródłowych, fresk zaczął niszczeć w niewiele lat po namalowaniu, w roku 1556 mówiło się o nim jako o ruinie – mówiła Grażyna Bastek w Dwójkowej audycji "Jest taki obraz".
Z pracami restauracyjnymi wiążą się niestety pewne modyfikacje oryginalnego obrazu. Niegdyś – inaczej niż robi się to współcześnie - dążono nie tylko do ustabilizowania niszczejącego dzieła, ale też do tego, aby uzupełnić brakujące elementy. Grażyna Bastek wyjaśnia, że choć ręka wielkiego włoskiego malarza jest już dużo mniej widoczna, "Ostatnia wieczerza" zachowała do dziś wiele z pierwotnego konceptu.
Obraz zwraca uwagę przede wszystkim indywidualnym podejściem do ukazanych postaci Apostołów, każdy z nich inaczej reaguje na słowa Chrystusa: "Zaprawdę powiadam wam, jeden z was mnie zdradzi". Uczniowie są zdumieni, przerażeni, gorączkowo pytają, kto to może być. Wielu też zapewnia, że na pewno to nie on jest zdrajcą.
Fresk jest także doskonałym studium architektury i światła. Artysta uchwycił głębię pomieszczenia i zachował odpowiednie proporcje. – Leonrado wzbogacił wykres perspektywiczny dodatkowymi, zajmującymi go zagadnieniami, dotyczącymi perspektywy: dodał światło jako element budujący przestrzeń i odległości w obrazie

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny

8,6 MB
30 maj 15 15:17

Rogier van der Weyden Zdjęcie z krzyża.mp3

Rozpacz i płacz, współcierpienie i odkupienie – fascynujący, przejmujący obraz pasyjny z XV wieku był tematem opowieści dr Grażny Bastek.
Wielki malarz niderlandzki stworzył w swoim dziele ujętą w artystyczne ramy historię – poruszającą opowieść o Chrystusie zdejmowanym z Krzyża. XV-wieczna idea odkupienia bardzo silnie oddziałuje na widza, który dostrzega przejmującą rozpacz Matki Boskiej i bliskich Jezusowi osób cierpiących u Jego stóp. – Rogier stworzył scenę narracyjną, ale ograniczoną do jednego momentu, jednej akcji. Zamknął te wszystkie postaci w iluzjonistycznej szafie. Na tym polega innowacyjność i niezwykłość tego obrazu – podkreślała w audycji "Jaki to obraz" dr Grażyna Bastek.
Wiadomo, że w 1427 Rogier pojawił się w pracowni Roberta Campina, który działał wraz z Jacques'em Daretem. Byli to najbardziej znani malarze w rodzinnym mieście artysty - Tournai. W 1432 roku został przyjęty do gildii malarzy miasta. Gildie w Niderlandach były swoistymi korporacjami zrzeszającymi artystów w celu obrony ich interesów oraz nadzorowania działalności, co miało wpływ na wysoką jakość dzieł.
Prawdopodobnie pomiędzy 1432 a 1435 artysta przebywał w Brugii, gdzie działał Jan van Eyck, i w Leuven, gdzie tamtejsze bractwo strzelców - kuszników, łuczników (Onze-Lieve-Vrouw van Ginderbuiten) zamówiło w 1434 tryptyk ze "Zdjęciem z Krzyża".
Ten poruszający obraz przeznaczony był do niewielkiej kaplicy, w której jeszcze silniej oddziaływał na wiernych uczestniczących w religijnej odnowie, podczas mszy.

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny

8,0 MB
30 maj 15 15:17

Pejzaż z miłosiernym Samarytaninem.mp3

"Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" znany również jako "Pejzaż z miłosiernym Samarytaninem" to obraz autorstwa Rembrandta z 1638 roku. Jest jednym z sześciu pejzaży olejnych namalowanych przez holenderskiego malarza.
Obraz jest ilustracją znanej przypowieści z Ewangelii św. Łukasza o człowieku z Samarii, który nie odwrócił się od potrzebującego człowieka

z chomika niezaprzeczalniedobrygustmuzyczny