Czechowicz Andrzej - Agent wywiadu PRL

Andrzej Czechowicz (ur. 17 sierpnia 1937 w Święcianach) – polski agent wywiadu w PRL zatrudniony w Biurze Studiów i Analiz Radia Wolna Europa, emerytowany podpułkownik SB.

Podczas II wojny światowej jego rodzinę wywieziono do Kazachstanu. Po wojnie jako repatrianci, osiedlili się na Górnym Śląsku. Czechowicz ukończył w 1962 Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Wkrótce wyjechał do RFN, gdzie otrzymał azyl jako polityczny uchodźca. Prawdopodobnie jesienią 1964 nawiązał kontakt z Polską Misją Wojskową w Berlinie Zachodnim i w styczniu 1965 zadeklarował swoją gotowość współpracy z polskim wywiadem i podjął aktywną współpracę. W kwietniu zgłosił się do pracy w Radiu Wolna Europa, gdzie – po przeprowadzeniu z nim przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego rozmowy informacyjnej i uzyskaniu w jej wyniku rekomendacji – został zatrudniony w Biurze Studiów i Analiz. Do jego obowiązków należało m.in. przygotowywanie wycinków prasowych krytykujących politykę PRL.

W marcu 1971 jego powrót do Polski, komentowały wszystkie polskie media. Nagłaśnianie sukcesów wywiadowczych kapitana Czechowicza stało się szybko obiektem licznych drwin i dowcipów, krążących po Polsce. W 1974 wydał książkę „Siedem trudnych lat”, w której opublikował dokument podpisany 22 kwietnia 1970 przez Johanna Kassnera, w którym napisano, że Jan Nowak-Jeziorański był zatrudniony w latach 1940–1942 jako zarządca majątku zrabowanego Żydom przez Niemców (jakkolwiek dokument jest autentyczny, to Nowak-Jeziorański został na to stanowisko przeznaczony przez polskie podziemie).

Ten dokument był jednym ze źródeł oskarżeń szefa Kongresu Polonii Amerykańskiej Edwarda Moskala wobec Jeziorańskiego. Jeziorański w wypowiedzi cytowanej w 2002 za Polską Agencją Prasową przez liczne polskie media określił Czechowicza następującymi słowami: „Czechowicz był najmniej szkodliwy ze wszystkich, bo był tak prymitywny i reprezentował tak niski poziom, że bardziej szkodził bezpiece aniżeli nam swymi wystąpieniami”. Czechowicz poczuł się tą wypowiedzią urażony i wytoczył PAP oraz Nowak-Jeziorańskiemu proces sądowy o zniesławienie. Czechowicz przed Sądem Okręgowym w Warszawie stwierdził, że był cenionym pracownikiem polskiego wywiadu i dobrze wykonywał swoje obowiązki. W lutym 2005 stołeczny Sąd Okręgowy oddalił powództwo Czechowicza przeciw PAP uznając, że agencja cytując wypowiedź Jeziorańskiego nie naruszyła dóbr osobistych Czechowicza.

• Odtwórz folder
• Pobierz folder
• Zachomikuj folder