-
570 -
304 -
16246 -
101
19299 plików
142,57 GB
Foldery
Ostatnio pobierane pliki
Nowe to niewielka, miejscowość, malowniczo położona na wysokim brzegu Wisły, na granicy Pojezierza Starogardzkiego i Borów Tucholskich. Pod względem etniczno-kulturowym należy ono do Kociewia.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.
Nazwa miasta wywodzi się ze średniowiecza, kiedy to zwało się po łacinie Novo Castro czyli Nowy Gród, przypuszczalnie w opozycji do pobliskiego Starogardu lub jako wyraz założenia nowego grodu na miejscu wcześniejszego.
Pierwsze ślady stałego osadnictwa pochodzą z okresu neolitu. W okresie rzymskim istniała tu przeprawa wiślana obok szlaku Bursztynowego. To korzystne położenie komunikacyjno-handlowe przez wieki stymulowało rozwój osady i miasta.
Przypuszczalnie pierwsze grodziowisko nowskie znajdowało się na końcu I tysiąclecia n.e. na tzw. Garbuzach. Upadło ono wraz z podbojem Pomorza przez Piastów. Po podziale dzielnicowym Pomorze odzyskiwać zaczęło swą autonomię i w 2 połowie XII w. założono tu nowy gród. Po raz pierwszy występuje on w źródłach pisanych w 1266 roku jako miejsce śmierci księcia Świętopełka i późniejszej potyczki z Krzyżakami. W 1277 roku Nowe stało się udokumentowaną siedzibą kasztelanii, w 1282 roku osadzono tu pierwszych na niekrzyżackim Pomorzu franciszkanów. Świadczy to o tym, że osada miała wówczas wyraźnie miejski, lecz przedlokacyjny charakter.
W okresie rządów czeskich Nowe, jako miasto prywatne, oddane zostało Potężnemu rodowi Święców. Zdobyte i zniszczone przez Krzyżaków, w 1301 roku od nich uzyskało prawa miejskie chełmińskie. Odbudowane zostało w drugiej połowie XIV w. częściowo na planie dawnej owalnicy pomorskiej (zbieg czterech ulic ku dawnej Bramie Grudziądzkiej), częściowo na planie regularnym (kwadratowy rynek i prostopadłe ulice). Miasta broniły mury obronne o długości 1000 m, z szesnastoma wieżami; fosa oraz dogodne położenie na wysoczyźnie nadwiślańskiej. Jako ostatnia nadwiślańska twierdza zakonu krzyżackiego Nowe padło w 1465 roku, zaś na mocy postanowień II Pokoju Toruńskiego stało się częścią Prus Królewskich, siedzibą lokalnych starostów. W XVI w. Nowe przeżywało okres prosperity związanej z handlem zbożem. Jednakże wojny szwedzkie i towarzyszące im zarazy spowodowały wyludnienie z niszczenie miasta. W XVIII w. Nowe straciło swe dawne znaczenie w 1772 roku przeszło pod zabór pruski. W 1920 roku stało się na powrót częścią Rzeczypospolitej Polski. Okres międzywojenny to czas krzepnięcia nowego obrazu gospodarczego miasta, związanego z meblarstwem opartym o lokalny surowiec.
Pomimo niespokojnych losów miasta, pozostało w Nowem wiele zabytków świadczących jego dawnej świetności.
* Stare Miasto nowskie – zachowało do dziś niemal nienaruszony układ średniowiecznego krzyżackiego miasta z elementami wcześniejszej jeszcze, pomorskiej siatki ulic.
Jej centrum stanowi kwadratowy rynek, przy którym mieściły się niegdyś 32 budynki, na nim zaś był ratusz i drewniane sukiennice handlowe. Pozostałe 98 budynków prywatnych znajdowało się w ulicach, z których dwie, jako przedłużenie traktów handlowych, miały szczególne znaczenie. Były to Gdańska i Grudziądzka. Całość otaczały zewsząd mury i wieże obronne. W trzech narożnikach miasta znajdowały się jego główne budowle. W północno-zachodnim fara, w południowo-wschodnim kompleks zakonny z kościołem i klasztorem. Poza miastem mieściła się jeszcze jedna świątynia. W rynku znajdują się liczne kamieniczki o zewnętrznym wystroju jeszcze barokowym, częściej zaś secesyjnym, np. Rynek 4, 9, 29, 31 oraz Gdańska 18.
Zamek – Został zbudowany w połowie XIV w. przez Zakon Krzyżacki na miejscu pomorskiego kasztelu. Niegdyś wschodnie skrzydło główne i północne pomocnicze, uzupełnione murami i wieżami. Po 1465 roku siedziba starostów nowskich, mocno zdewastowany podczas wojen szwedzkich. Po I rozbiorze w znacznym stopniu rozebrany, zachowane skrzydło główne przekształcono w zbór ewangelicki. Potem było magazynem i remizą. W końcu lat 70. rozpoczęto jego adaptacje na obiekt upowszechniania kultury, zakończoną w 1992 roku.
# Mury Obronne – w okresie pomorskim drewniano-ziemne, strzegły grodu od południa z zachodu, potem rozbudowane w cegle i w pełni zamknięte. Ogólna długość ok. 1km, 16 wież oraz 4 bramy, od południa – Grudziądzka, Gdańska, Wodna i Rybacka, uzupełnione fosą z wodą. Mury obronne częściowo zostały rozebrane w XIX w., lecz mimo to zachowało się ich jeszcze około 550m, z podstawami 12 wież oraz sporym odcinkiem fosy, obecnie częściowo zajętym przez Amfiteatr Miejski. Uzupełnia je główne skrzydło Zamku pokrzyżackiego z połowy XIV w., w którym obecnie, po adaptacji mieści się ośrodek kultury.
# Fara pw. św. Mateusza Ap. I Ew. – kościół budowany około 100 lat, począwszy od połowy XIX w., przypuszczalnie w miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni. Halowy gotyk pomorski z przesklepionym prezbiterium i 3 nawami, niegdyś krytyki drewnianym stopem. Charakterystyczna bocznie ustawiona wieża i bogato zdobione szczyty. W XVI w. na krótko protestancki . W latach 1911-1914 rozbudowany, podczas zakładania sklepień nawowych odnaleziono pozostałości bogatych malowideł ściennych, częściowo zachowane. Obecny wystrój wnętrz barokowo-rokokowo, w dużym stopniu oryginalny
# Kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe – to dawny kościół franciszkański z kryptą z ok. 1311 roku i średniowiecznym prezbiterium. W XVI w. przejęty przez protestantów, w latach 1604-1821 benedyktyński. Przejęty przez protestantów i odbudowany w stylu neogotyckim (nawy) z dodaniem wieży. Po II wojnie światowej zdewastowany. Od końca lat 70. świątynia katolicka. Ołtarz główny z zaadoptowanej kompozycji XVI-wiecznej „Ukrzyżowanie”
# Kapliczka pw. św. Jerzego – zbudowana w XV w. przy trakcie gdańskim na planie wydłużonego ośmiokąta, wedle wzoru świątyni jerozolimskiej
Urodzili się w Nowem
Bronisław Malinowski – znakomity polski lekkoatleta – medalista olimpijski.,
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.
Nazwa miasta wywodzi się ze średniowiecza, kiedy to zwało się po łacinie Novo Castro czyli Nowy Gród, przypuszczalnie w opozycji do pobliskiego Starogardu lub jako wyraz założenia nowego grodu na miejscu wcześniejszego.
Pierwsze ślady stałego osadnictwa pochodzą z okresu neolitu. W okresie rzymskim istniała tu przeprawa wiślana obok szlaku Bursztynowego. To korzystne położenie komunikacyjno-handlowe przez wieki stymulowało rozwój osady i miasta.
Przypuszczalnie pierwsze grodziowisko nowskie znajdowało się na końcu I tysiąclecia n.e. na tzw. Garbuzach. Upadło ono wraz z podbojem Pomorza przez Piastów. Po podziale dzielnicowym Pomorze odzyskiwać zaczęło swą autonomię i w 2 połowie XII w. założono tu nowy gród. Po raz pierwszy występuje on w źródłach pisanych w 1266 roku jako miejsce śmierci księcia Świętopełka i późniejszej potyczki z Krzyżakami. W 1277 roku Nowe stało się udokumentowaną siedzibą kasztelanii, w 1282 roku osadzono tu pierwszych na niekrzyżackim Pomorzu franciszkanów. Świadczy to o tym, że osada miała wówczas wyraźnie miejski, lecz przedlokacyjny charakter.
W okresie rządów czeskich Nowe, jako miasto prywatne, oddane zostało Potężnemu rodowi Święców. Zdobyte i zniszczone przez Krzyżaków, w 1301 roku od nich uzyskało prawa miejskie chełmińskie. Odbudowane zostało w drugiej połowie XIV w. częściowo na planie dawnej owalnicy pomorskiej (zbieg czterech ulic ku dawnej Bramie Grudziądzkiej), częściowo na planie regularnym (kwadratowy rynek i prostopadłe ulice). Miasta broniły mury obronne o długości 1000 m, z szesnastoma wieżami; fosa oraz dogodne położenie na wysoczyźnie nadwiślańskiej. Jako ostatnia nadwiślańska twierdza zakonu krzyżackiego Nowe padło w 1465 roku, zaś na mocy postanowień II Pokoju Toruńskiego stało się częścią Prus Królewskich, siedzibą lokalnych starostów. W XVI w. Nowe przeżywało okres prosperity związanej z handlem zbożem. Jednakże wojny szwedzkie i towarzyszące im zarazy spowodowały wyludnienie z niszczenie miasta. W XVIII w. Nowe straciło swe dawne znaczenie w 1772 roku przeszło pod zabór pruski. W 1920 roku stało się na powrót częścią Rzeczypospolitej Polski. Okres międzywojenny to czas krzepnięcia nowego obrazu gospodarczego miasta, związanego z meblarstwem opartym o lokalny surowiec.
Pomimo niespokojnych losów miasta, pozostało w Nowem wiele zabytków świadczących jego dawnej świetności.
* Stare Miasto nowskie – zachowało do dziś niemal nienaruszony układ średniowiecznego krzyżackiego miasta z elementami wcześniejszej jeszcze, pomorskiej siatki ulic.
Jej centrum stanowi kwadratowy rynek, przy którym mieściły się niegdyś 32 budynki, na nim zaś był ratusz i drewniane sukiennice handlowe. Pozostałe 98 budynków prywatnych znajdowało się w ulicach, z których dwie, jako przedłużenie traktów handlowych, miały szczególne znaczenie. Były to Gdańska i Grudziądzka. Całość otaczały zewsząd mury i wieże obronne. W trzech narożnikach miasta znajdowały się jego główne budowle. W północno-zachodnim fara, w południowo-wschodnim kompleks zakonny z kościołem i klasztorem. Poza miastem mieściła się jeszcze jedna świątynia. W rynku znajdują się liczne kamieniczki o zewnętrznym wystroju jeszcze barokowym, częściej zaś secesyjnym, np. Rynek 4, 9, 29, 31 oraz Gdańska 18.
Zamek – Został zbudowany w połowie XIV w. przez Zakon Krzyżacki na miejscu pomorskiego kasztelu. Niegdyś wschodnie skrzydło główne i północne pomocnicze, uzupełnione murami i wieżami. Po 1465 roku siedziba starostów nowskich, mocno zdewastowany podczas wojen szwedzkich. Po I rozbiorze w znacznym stopniu rozebrany, zachowane skrzydło główne przekształcono w zbór ewangelicki. Potem było magazynem i remizą. W końcu lat 70. rozpoczęto jego adaptacje na obiekt upowszechniania kultury, zakończoną w 1992 roku.
# Mury Obronne – w okresie pomorskim drewniano-ziemne, strzegły grodu od południa z zachodu, potem rozbudowane w cegle i w pełni zamknięte. Ogólna długość ok. 1km, 16 wież oraz 4 bramy, od południa – Grudziądzka, Gdańska, Wodna i Rybacka, uzupełnione fosą z wodą. Mury obronne częściowo zostały rozebrane w XIX w., lecz mimo to zachowało się ich jeszcze około 550m, z podstawami 12 wież oraz sporym odcinkiem fosy, obecnie częściowo zajętym przez Amfiteatr Miejski. Uzupełnia je główne skrzydło Zamku pokrzyżackiego z połowy XIV w., w którym obecnie, po adaptacji mieści się ośrodek kultury.
# Fara pw. św. Mateusza Ap. I Ew. – kościół budowany około 100 lat, począwszy od połowy XIX w., przypuszczalnie w miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni. Halowy gotyk pomorski z przesklepionym prezbiterium i 3 nawami, niegdyś krytyki drewnianym stopem. Charakterystyczna bocznie ustawiona wieża i bogato zdobione szczyty. W XVI w. na krótko protestancki . W latach 1911-1914 rozbudowany, podczas zakładania sklepień nawowych odnaleziono pozostałości bogatych malowideł ściennych, częściowo zachowane. Obecny wystrój wnętrz barokowo-rokokowo, w dużym stopniu oryginalny
# Kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe – to dawny kościół franciszkański z kryptą z ok. 1311 roku i średniowiecznym prezbiterium. W XVI w. przejęty przez protestantów, w latach 1604-1821 benedyktyński. Przejęty przez protestantów i odbudowany w stylu neogotyckim (nawy) z dodaniem wieży. Po II wojnie światowej zdewastowany. Od końca lat 70. świątynia katolicka. Ołtarz główny z zaadoptowanej kompozycji XVI-wiecznej „Ukrzyżowanie”
# Kapliczka pw. św. Jerzego – zbudowana w XV w. przy trakcie gdańskim na planie wydłużonego ośmiokąta, wedle wzoru świątyni jerozolimskiej
Urodzili się w Nowem
Bronisław Malinowski – znakomity polski lekkoatleta – medalista olimpijski.,
- sortuj według:
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/kolejnydzientargowy_t2,437362536.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/dsc02752fg_t2,437362535.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/dsc02751fg,437362534.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/dsc02750fg_t2,437362533.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album33_zachod_nowe_t2,437362532.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album33_w_t2,437362531.JPG "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album33_r1_t2,437362530.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album12_img_0040_t2,437362529.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album12_img_0030_t2,437362528.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album12_img_0029_t2,437362527.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_skanuj0019_t2_1,437362526.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_img_0004_1_t2,437362525.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_270461047_t2,437362524.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_246068009_t1,437362523.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_173840114_t2,437362522.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_1899_t2,437362521.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_67e49f26651f18b2_t1,437362520.jpeg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/album3_00_t2,437362519.jpg "pobierz")
historia+miejsc+w+kt*c3*b3rych+mieszka*c5*82am*2cmieszkam+i+okolic*e1*9a*98*e2*9c*a0/*e2*9c*a0Kraina+mennonit*c3*b3w*e2*9c*a0/Nowe+nad+Wis*c5*82*c4*85/Nowe_Rynek,437362518.jpg "pobierz")
-
0 -
19 -
0 -
0
19 plików
1,13 MB
Chomikowe rozmowy
Pokaż wszystkie
Pokaż ostatnie
:*:*:*
Venom43 napisano 4.01.2014 14:17
Spóźnione ale cieplutkie buziaczki noworoczne z życzeniami spełnienia marzeń:*:*:*
ZAPRASZAM NAJWIĘKSZE MEGA ZBIORY XXX I NIE TYLKO NA CHOMIKU
Zaprzyjaźnione i polecane chomiki (43)