GLIWICE

Położenie
Miasto Gliwice jest położone w południowo-zachodniej Polsce, w zachodniej części
województwa śląskiego i Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP), na Wyżynie
Katowickiej nad rzeką Kłodnicą.
Miasto sąsiaduje z miastem Zabrze oraz powiatem gliwickim i tarnogórskim.

Demografia
Największą populację Gliwice odnotowały w 1988 r. – wg danych GUS 223 403 mieszkańców.

Powierzchnia
2006 - 133,88 km2

Nazwa
Dawniej historycy, głównie niemieccy, wiązali pochodzenie nazwy Gliwice/Gleiwitz
(pisane również dawniej: Glywice czy Glewitze; łac. Glivitium) od czeskiego pojęcia
chlewa (oboczność g do h). Taką tezę postawił między innymi autor pierwszej monografi
miasta niemiecki autor Beno Nietsche. Stąd można stwierdzić, że XIII-wieczna nazwa
miejscowa została powiązania z czeskim pochodzeniem. Twierdzenie Beno Nietschego
zostało zweryfikowane przez niemieckich i polskich językoznawców i zastąpione
dwiema innymi koncepcjami:

Gliw albo Gliwa – to imię osobowe, które występowało na terenie Śląska w średniowieczu.
W tym przypadku Gliwice posiadają nazwę patronimiczną utworzoną od imienia właściciela
ziemi lub jej dzierżawcy, względnie założyciela, zasadźcy Gliwic.
Gliw – w językach słowiańskich oznacza często teren gliniasty, obszar podmokły,
wilgotny. Ciekawostką jest fakt, że w językach słoweńskim, chorwackim i serbskim termin
glive / gljive oznacza grzyby, zaś gljivice - małe grzybki. Według tej wykładni nazwa
Gliwic jest nazwą topograficzną, utworzoną od właściwości obszaru na którym założono miasto.
Jedna i druga teza ma swoich zwolenników i przeciwników, choć językoznawcy raczej
skłonni się przychylać się do drugiej, topograficznej wykładni. W wielu opracowaniach
niemieckich można się jeszcze spotkać z tezą wcześniejszą, powielaną bezpośrednio od
Beno Nietschego.

Historia

Kalendarium:

1276 - pierwsza wzmianka o mieście Gliwice
1430 - Gliwicami włada pretendent do tronu czeskiego książę Zygmunt Korybutowicz
1431
wybudowanie murów obronnych
książę oleśnicki Konrad VII Biały zdobywa miasto i niszczy zamek
1557 - wydzierżawienie Państwa Gliwickego przez Fryderyka von Zetritz (Certycz)
1569 - wykupienie przez radę miejską od Fryderyka von Zetritz praw książęcych
nad Państwem Gliwickim, zapewnia to Gliwicom prawa wolnego miasta królewskiego
podległego koronie czeskiej
1587 - biskup wrocławski, Wyższy Starosta Śląska Andrzej von Jerin wydaje
dokument w myśl którego obywatelami miasta Gliwice mogą być jedynie katolicy
1601 - pożar niszczy całe miasto wraz z przedmieściami
1629 - nadanie nowego herbu miastu przez cesarza Ferdynanda II
1683 - przez miasto przeszły wojska króla Jana III Sobieskiego idące na odsiecz
Wiednia, natomiast król zatrzymał się w klasztorze przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego
1711
Gliwice sprzedały Krywald, Szywald i Żernicę
pożar miasta
1742 - miasto w granicach Prus
1796 - uruchomienie pierwszego w Europie wielkiego pieca opalanego koksem w
"Królewskiej Hucie" hrabiego Fryderyka Redena
1804 - ukończono budowę Kanału Kłodnickiego
1826 - powstanie pierwszej drukarni w mieście
1845 - budowa dworca i linii kolejowej łączącej Gliwice z Opolem i Wrocławiem
1848 - powstanie huty "Hermina", obecna nazwa to "Huta Łabędy"
1851 - pierwszy bank w Gliwicach
1861 - rozpoczęcie pracy gazowni miejskiej
1868 - powstają Zakłady Huldschinsky'ego, w późniejszym okresie noszące nazwę
"Huta 1-go Maja", a następnie "Huta Gliwice".
1880 - otwarcie Palmiarni Miejskiej
1892 - pierwsza konna linia tramwajowa w centrum miasta oraz parowa poza centrum
1895 - pierwsze w Europie tramwaje elektryczne z napędem na wszystkie cztery osie
wożą pasażerów
1899 - teatr w Gliwicach rozpoczyna działalność
1905 - powstaje muzeum w Gliwicach
1912 - pracować zaczyna "kopalnia "Gliwice""
1916 - nowo otwarta "Koksownia Gliwice" rozpoczyna produkcję
1921
20 marca - plebiscyt decydujący o przynależności państwowej regionu. Z 40.000 osób
głosujących w Gliwicach, nieco ponad 32.000 opowiada się za pozostawieniem Górnego
Śląska w granicach Niemiec, czyli przeciwko włączeniu regionu do Polski. Mocą decyzji
Rady Ambasadorów Gliwice pozostają w Rzeszy, lecz nowa granica z Polską przebiega
teraz w odległości kilku kilometrów od śródmieścia.
1924 - z połączenia teatrów Gliwic, Zabrza i Bytomia powstaje Teatr Trzech Miast,
który od 1927 roku zmienia nazwę na Teatr Górnośląski
1927 - przyłączenie do Gliwic Ligoty Zabrskiej, Sośnicy, Wójtowej Wsi i Żernik
1928 - zbudowano hotel "Oberschlesien Haus" (pol. "Dom Górnośląski") - obecnie Urząd Miejski
1935 - zbudowano radiostację gliwicką
1938 - ukończono budowę Kanału Gliwickiego
1939
31 sierpnia - sfingowany napad na radiostację gliwicką
1945
23/24 stycznia - Gliwice zostały jako pierwsze z dużych miast niemieckiego
Górnego Śląska, zajęte przez Armię Czerwoną
przyłączenie Gliwic do Polski
przybycie do miasta Polaków z Kresów Wschodnich, Gliwice stają się
znacznym skupiskiem Kresowian[4]
otwarto Politechnikę Śląską
powstanie klubu Piast Gliwice
1951 - przyłączenie do Gliwic Starych Gliwic
1964 - przyłączenie do Gliwic Łabęd i Czechowic
1975 - przyłączenie do Gliwic Wilczego Gardła
1998
30 stycznia - otwarcie Palmiarni Miejskiej po remoncie
październik - otwarcie fabryki Opla
1999
1 stycznia - samorząd miasta przejmuje kompetencje powiatu grodzkiego
17 czerwca - wizyta Papieża Jana Pawła II oraz spotkanie z gliwiczanami na lotnisku
2003
4 grudnia - otwarto odcinek autostrady A4 z Nogowczyc do Kleszczowa
2005
styczeń - otwarto odcinek autostrady A4 od węzła Sośnica w Gliwicach do Chorzowa
październik - otwarto odcinek autostrady A4 od węzła Sośnica w Gliwicach do węzła Kleszczów

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder