Wykorzystujemy pliki cookies i podobne technologie w celu usprawnienia korzystania z serwisu Chomikuj.pl oraz wyświetlenia reklam dopasowanych do Twoich potrzeb.

Jeśli nie zmienisz ustawień dotyczących cookies w Twojej przeglądarce, wyrażasz zgodę na ich umieszczanie na Twoim komputerze przez administratora serwisu Chomikuj.pl – Kelo Corporation.

W każdej chwili możesz zmienić swoje ustawienia dotyczące cookies w swojej przeglądarce internetowej. Dowiedz się więcej w naszej Polityce Prywatności - http://chomikuj.pl/PolitykaPrywatnosci.aspx.

Jednocześnie informujemy że zmiana ustawień przeglądarki może spowodować ograniczenie korzystania ze strony Chomikuj.pl.

W przypadku braku twojej zgody na akceptację cookies niestety prosimy o opuszczenie serwisu chomikuj.pl.

Wykorzystanie plików cookies przez Zaufanych Partnerów (dostosowanie reklam do Twoich potrzeb, analiza skuteczności działań marketingowych).

Wyrażam sprzeciw na cookies Zaufanych Partnerów
NIE TAK

Wyrażenie sprzeciwu spowoduje, że wyświetlana Ci reklama nie będzie dopasowana do Twoich preferencji, a będzie to reklama wyświetlona przypadkowo.

Istnieje możliwość zmiany ustawień przeglądarki internetowej w sposób uniemożliwiający przechowywanie plików cookies na urządzeniu końcowym. Można również usunąć pliki cookies, dokonując odpowiednich zmian w ustawieniach przeglądarki internetowej.

Pełną informację na ten temat znajdziesz pod adresem http://chomikuj.pl/PolitykaPrywatnosci.aspx.

Nie masz jeszcze własnego chomika? Załóż konto

Lista rękopisów z Qumran – zawiera spis manuskryptów odkrytych we wszystkich jedenastu grotach w Qumran nazywanych rękopisami z Qumran.htm

greki / Qumran / Rękopisy z Qumran / Lista rękopisów z Qumran – zawiera spis manuskryptów odkrytych we wszystkich jedenastu grotach w Qumran nazywanych rękopisami z Qumran.htm
Download: Lista rękopisów z Qumran – zawiera spis manuskryptów odkrytych we wszystkich jedenastu grotach w Qumran nazywanych rękopisami z Qumran.htm

311 KB

0.0 / 5 (0 głosów)
Lista rękopisów z Qumran zawiera spis manuskryptów odkrytych we wszystkich jedenastu grotach w Qumran nazywanych rękopisami z Qumran. Teksty zostały napisane w języku hebrajskim, aramejskim i greckim (zwoje w języku aramejskim oznaczono „ar”, a greckim „gr”). Sposród około 900 manuskryptów 233 to rękopisy biblijne. Większość rękopisów została napisana na pergaminie, te zapisane na papirusie pierwotnie oznaczano w skrócie symbolem: „pap”. Prawie wszystkie rękopisy są przechowywane w muzeach w Jerozolimie.

Spis treści

1 Grota 1
2 Grota 2
3 Grota 3
4 Grota 4
5 Grota 5
6 Grota 6
7 Grota 7
8 Grota 8
9 Grota 9
10 Grota 10
11 Grota 11
12 Bibliografia...
Bibliografia

Biblioteca Pleyades: Inventory of Manuscripts from Qumran (ang.). bibliotecapleyades.net. [dostęp 2013-07-15].
Список Кумранских и иных рукописей Израиля (ros.). liveinternet.ru. [dostęp 2013-07-15].
Martinez: The Biblical Collection at the Qumran Library (ang.). veracityomadden.com. [dostęp 2013-07-15].

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_rękopisów_z_Qumran&oldid=40775 561”
(Fragment)

Komentarze:

Nie ma jeszcze żadnego komentarza. Dodaj go jako pierwszy!

Aby dodawać komentarze musisz się zalogować

Inne pliki do pobrania z tego chomika
Esseńczycy (essenizm) – jedno z żydowskich stronnictw religijnych (obok faryzeuszy i saduceuszy i ewentualnie jeszcze zelotów), a w szerszym rozumieniu ruch religijno-społeczny, działający w drugiej połowie tzw. okresu Drugiej Świątyni (ok. 515 r. p.n.e. – 70 r. n.e.), czyli w latach ok. 152 p.n.e. – 70 n.e. Nie jest do końca wyjaśniona kwestia etymologii nazwy 'esseńczycy'. Bezpośrednio określenie to pochodzi z języka greckiego: essenoi (albo essaioi), co jest najprawdopodobniej odpowiednikiem aramejskich rzeczowników: hasen i hasayya, które odpowiednio oznaczają „milczący” i „pobożni”, albo według innych badaczy: aseya (lub asayya – hassaya) – „uzdrowiciele”. Spis treści 1 Bibliografia 2 Historia 3 Charakterystyka i poglądy 4 Zobacz też Bibliografia Qumran Do roku 1947 (tj. do odkryć w Qumran i okolicach) zasadnicze informacje o esseńczykach pochodziły od trzech autorów antycznych: Józefa Flawiusza, Filona Aleksandryjskiego i Pliniusza Starszego. Od roku 1947, kiedy to w Qumran i okolicznych grotach zaczęto odkrywać rękopisy z okresu od poł. II w. p.n.e. do 68 r. n.e., dysponujemy znacznie szerszym materiałem porównawczym odnośnie esseńczyków i nie tylko. W zasadzie odkryte pisma nie wyjaśniły do końca problematyki początków ruchu esseńskiego ani charakteru wspólnoty qumrańskiej, która niekoniecznie musiała być tożsama z esseńczykami. O esseńczykach wspominali również późniejsi pisarze antyczni, zwłaszcza związani z historiografią chrześcija... Zobacz też[edytuj] Qumran Rękopisy z Qumran Źródło „http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esseńczycy&oldid=33678690” (Fragment)
Rękopisy z Qumran - Habakkuk_Pesher. Zwój znaleziony w pierwszej grocie Qumran.png
Jeden z siedmiu pierwszych zwojow znalezionych w 1 groci ...
Jeden z siedmiu pierwszych zwojow znalezionych w 1 grocie w Qumran. Zawiera komentarz do proroczej Księgi Habakuka. Domena publiczna.
Grota Grota ta została odnaleziona w trakcie prac wykopaliskowych na stanowisku archeologicznym Chirbet Qumran. Odkryto ją na przełomie lutego i marca 1955 roku. W grocie 7 odnaleziono 19 malutkich fragmentów spisanych w języku greckim[a]. Zawiera ona biblijną Księgę Wyjścia 28:4-7 (7Q1) oraz deuterokanoniczny List Jeremiasza 43-44 (7Q2). Pochodzący z tej groty fragment 7Q19 jest odbiciem po nie zachowanym fragmencie terakoty. W 1972 roku José O'Callaghan opublikował informację że fragmenty z tej groty oznaczone jako 7Q4, 7Q5, 7Q6, 7Q7, 7Q8, 7Q9, 7Q10 oraz 7Q15 zawierają fragmenty różnych ksiąg Nowego Testamentu. Jednak połączenie fragmentów 7Q4, 7Q8 wraz z 7Q12 w jeden pozwoliło na identyfikację tekstu jako fragment Księgi Henocha 103:4, 7-8. Natomiast ze względu na niewielkie rozmiary identyfikacja większości pozostałych fragmentów pozostaje nieokreślona. Nie są one jednak uważane za pochodzące z Nowego Testamentu. W grocie 7 podobnie jak w grocie 3 znaleziono jedynie fragmenty rękopisów zamiast całych zwojów, co sugeruje hipotezę, że jaskinie te zostały odkryte i zrabowane po złożeniu w nich zwojów. Wskazuje na to również odkrycie w grocie 7 odbicia jednego fragmentu terakoty 7Q19 zawierającego cztery litery umieszczone prawdopodobnie na amforze. Natomiast nie odnaleziono żadnego fragmentu samej amfory. Nawet gdyby przyjąć, że reszta części zwojów została w całości zdegradowana to jednak powinny zachować się fragmenty samej amfory. Znalezienie jedynie niewielu małych fragmentów manuskryptów przy braku fragmentów terakoty wskazuje na wcześniejsze odkrycie groty 7 i zabranie jej zawartości[3]. Ta hipoteza ma podstawy historyczne. Euzebiusz z Cezarei (ok. 264–340 n.e.) mówi, że Orygenes (185–250 n.e.) miał rękopis Zwoju Psalmów napisany w języku greckim, który został znaleziony wewnątrz naczynia glinianego w pobliżu Jerycha, w czasach Marka Aureliusza Antoniusza (por. Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna, Księga VI/16.1 do 4). Również Epifaniusz około roku 392 n.e. wspomina, że w siódmym roku Marka Aureliusza (217 n.e.), kilka biblijnych rękopisów LXX znaleziono w pobliżu Jerycha wraz z innymi manuskryptami w języku hebrajskim i greckim, niektóre w naczyniach glinianych[3]. Istnieje również dokument z XI wieku, w którym Tymoteusz I, nestoriański patriarcha Seleucji potwierdza odkrycie starożytnych zwojów znalezionych w jaskini w pobliżu Jerycha, miasta położonego około 10 kilometrów od Qumran. Tymoteusz I stwierdza, że kiedy mieszkańcy Jerozolimy usłyszeli o odkryciu, udali się w stronę groty i znaleźli kilka biblijnych zwojów napisanych w języku hebrajskim. Może więc to wskazywać na grotę 7, gdyż znajduje się ona w pobliżu Jerycha a w pobliżu miasta nie ma innych znanych jaskiń, w których znaleziono dokumenty[3].
Grota 8 W grocie tej znaleziono tylko 4 teksty biblijne: Księga Rodzaju 17:12-19, 18:20-25 Psalm 17:5-9, 14; Psalm 18:6-9, 10-13. Znaleziono w niej również filakterium, hymny oraz mezuzę. Grota 9 W tej grocie znaleziono mały fragment papirusu zawierający sześć liter hebrajskich. Grota 10[ Podobnie jak grota 7 została ona odkryta przez archeologów w trakcie prac na stanowisku Chirbet Qumran. Znaleziono ją na przełomie lutego i marca 1955 roku. Zawierała ona ostrakon z dwiema literami hebrajskimi. Jest to fragment słoju z niepełnym imieniem właściciela. Grota 11 Fragment Zwoju Psalmów (11QPsa) z groty 11 z transkrypcją 18 linii 6 kolumny tekstu(zarówno zwój jak i transkrypcję czytamy od prawej do lewej, od góry do dołu) Fragment Zwoju Psalmów (11QPsa) z groty 11 z transkrypcją 18 linii 6 kolumny tekstu (zarówno zwój jak i transkrypcję czytamy od prawej do lewej, od góry do dołu) Grota ta została odnaleziona przez Beduinów w 1956 roku. Podobnie jak w grotach 2 i 5 znajdowały się w niej ślady świadczące o tym, że była ona zamieszkana. Odkryte tam rękopisy stanowiły więc część pozostałości biblioteki społeczności Qumran W grocie tej odkryto zwój Księgi Kapłańskiej zapisany pismem starohebrajskim, Zwój Psalmów, Targum Hioba oraz zapisany pismem z okresu Heroda Zwój Świątynny, z którego zachowało się 66 kolumn. Paleograficznie jest od datowany na I wiek p.n.e. lub na I wiek n.e. a metodą 14C na okres od 97 roku p.n.e. do I wieku n.e. Groty od 2 do 11 znajdowały się na Zachodnim Brzegu, który po zawartym rozejmie okupowany był przez Jordanię. W 1950 roku Jordania ogłosiła swoją zwierzchność nad Strefą Gazy oraz nad Zachodnim Brzegiem. Stan ten trwał aż do wojny sześciodniowej w 1967 roku kiedy terytorium to przejął Izrael.
Groty Qumran – jedenaście jaskiń położonych w pobliżu Qumran, w których odkryto zwoje znad Morza Martwego. Odnalezione ślady wskazują, że część z nich była zasiedlana od tysięcy lat[1]. Większość powstała w sposób naturalny, jednak niektóre groty zostały wykute w miękkiej marglowej skale przypuszczalnie w okresie osadnictwa w Qumran i służyły jako magazyny lub mieszkania. Siedem z nich znajduje się w bliskim sąsiedztwie osady, jedna na zachodzie, a dwie w wąwozie położonym na północy. Do trzech z nich dostęp prowadził jedynie od strony osady[2]. Rękopisy z Qumran W 1947 roku trzech beduińskich chłopców udawał się ze stadem owiec i kóz do oazy Ain Feszcha. Gdy okazało się, że jedna z kóz zaginęła, jeden z nich udał się na poszukiwania. Przypadkowo natrafił na nieznaną sobie wcześniej jaskinię. Rzucił do jaskini kamień i usłyszał dźwięk tłuczonego dzbana. Następnego dnia postanowił wrócić w to samo miejsce z kolegą, Muhammadem ed-Dibem. Jak się później okazało natrafił na jaskinię, w której znajdowały się ukryte w dzbanie hebrajskie zwoje sprzed blisko dwóch tysięcy lat. W dzbanie tym znajdowało się siedem dużych, w miarę dobrze zachowanych zwojów. Odkrycie to rozłożone w czasie pociągnęło za sobą następne, co spowodowało odnalezienie w tym regionie 11 jaskiń zawierających zwoje oraz współczesną im osadę Qumran. W promieniu ośmiu kilometrów od niej przeszukano około 230 jaskiń, szczelin i innych kryjówek[3][4]. Łącznie w latach 1947–1956 odnaleziono zbiór 900 rękopisów spisanych po hebrajsku, aramejsku i grecku, w tym 233 manuskrypty biblijne. Badania grot W latach 1984–1985 Joseph Patrich i Jigael Jadin przeprowadzili dokładną ekspertyzę 57 grot położonych na północ od Qumran oraz dwóch na południu. W latach 1985–1991 Patrich zbadał jeszcze pięć jaskiń i na ich podstawie doszedł do wniosku, że groty nie służyły jako mieszkania, lecz jako magazyny i kryjówki[5]. W 1988 roku w jaskini oznaczonej jako numerem 13 odnalazł mały dzbanek owinięty włóknem palmowym, w którym znajdowały się pozostałości lepkiego płynu. Patrich uznał, że mogą to być resztki aromatycznego balsamu. W 1991 r. odnalazł jeszcze kilka dzbanów oraz kompletny słój z suszonymi daktylami, co zdaniem naukowca mogło sugerować zawód jego właściciela, jednak w pobliżu nie odnaleziono żadnych innych śladów, które by to potwierdzały[6]. W dużej grocie oznaczonej przez Patricha numerem 24, leżącej między grotą 11Q i 3Q, odnaleziono znaki wskazujące na krótkotrwałe zasiedlenie. Z kolei jaskinia FQ37 znajdująca się na wysokim klifie dwa kilometry od Qumran, była trwale zamieszkiwana z uwagi na swój trudny dostęp[7]. Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Groty_Qumran&oldid=44263420” (Fragment)
Zwój Wojny oznaczony jako 1QM, znany również jako „Wojna synów światłości z synami ciemności” – jeden z siedmiu pierwszych zwojów znad Morza Martwego odkrytych w Qumran w 1947 roku w grocie 1[a]. Zawiera on 19 kolumn (pierwotnie było ich jednak co najmniej dwadzieścia), z których zachowało się pierwszych 14-19 linii z co najmniej 21-22. Rękopis został napisany w języku hebrajskim pismem kwadratowym z czasów Heroda. Jest on datowany na koniec I wieku p.n.e. lub na początek I wieku n.e. Zwój Wojny należy do dokumentów nieznanych przed odkryciem w Qumran. Spis treści 1 Historia zwoju 2 Opis 3 Uwagi 4 Zobacz też 5 Bibliografia Historia zwoju Zwój Wojny znalazł wśród pierwszych zwojów odnalezionych przez Beduinów w Qumran. Beduini zainteresowali zwojami handlarza antyków z Betlejem. Ten skontaktował się z prof. Eleazarem Sukenikiem z Uniwersytetu Hebrajskiego z prośbą o ocenę czy fragmenty te są wartościowe czy też są to falsyfikaty. Gdy handlarz dostarczył Sukenikowi trzy kompletne, jeszcze nie rozwinięte zwoje skórzane, zapisane pismem paleohebrajskim, profesor odkupił rękopisy z zamiarem ich dokładnej analizy. Okazało się, że pierwszy z nich zawierał tekst biblijnej Księgi Izajasza 1QIsab, drugi to komentarz (hebr. peszarim פשר, interpretacje, komentarze) do proroczej Księgi Habakuka oznaczony 1QpHab a trzecim był właśnie Zwój Wojny. Zwój ten, znajduje się obecnie w Jerozolimie w Sanktuarium Księgi należącym do Muzeum Izraela (HU 96.84/210). W grocie 4 znaleziono siedem kolejnych fragmentów zwojów (4Q491-497) o podobnej treści, jednak powiązania pomiędzy 1QM a tymi tekstami nie są całkowicie jasne. Mogą one stanowić wcześniejszą wersję Zwoju Wojny lub też mogą to być materiały źródłowe, które posłużyły za podstawę napisania Zwoju Wojny... Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zwój_Wojny&oldid=42306338” (Fragment)
Rękopisy z Qumran - The_War_Scroll_-_Dead_Sea_Scroll. Fragment Zwoju Wojny.jpg
Fotografia ilustruje fragment Zwoju Wojny, odnalezionego ...
Fotografia ilustruje fragment Zwoju Wojny, odnalezionego w pierwszej geocie w Qumran. Malson Photo Service - American colony Jerusalem - Liblary of Congress. CCO. Domena publiczna.
Miedziany Zwój (3Q15) – jedyny zwój nie napisany na papirusie, bądź pergaminie, który znaleziono wśród rękopisów z Qumran. Odkryty w grocie nr 3 zwój wyróżnia się tym, że tekst wytłoczono na płacie miedzianej blachy z domieszką cyny[1]. W przeciwieństwie do innych manuskryptów nie zawiera on tekstów literackich, ale listę miejsc, w których ukryto złote i srebrne przedmioty[2]. Spis zawiera 64 skrytki wypełnione ponad 4,5 tysiącami talentów złota. Badacze opisywaną ilość cennego kruszcu szacują na ok. 70–200 ton[3]. Od pozostałych rękopisów odróżnia go jeszcze język, forma i data powstania. Obecnie zwój znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Ammanie w Jordanii[4]. Spis treści 1 Historia 1.1 Datowanie 1.2 Język i styl 2 Treść zwoju 3 Teorie 4 Zobacz też 5 Przypisy 6 Bibliografia 7 Linki zewnętrzne Historia Zwój został odkryty przez archeologów 14 marca 1952 roku w grocie nr 3 niedaleko ruin Qumran w Izraelu[5]. Znajdował się na dwóch rolkach, a ponieważ był ostatnim z 15 zwojów odkrytych w tej jaskini, nadano mu numer 3Q15. Po odnalezieniu metal był tak skorodowany, że nie można było go rozwinąć w konwencjonalny sposób nie ryzykując, że rozsypie się w pył[3]. Kilka lat później John Marco Allegro, za zgodą innych naukowców zabrał zwój do Anglii, gdzie profesor Henry Wright Baker z College of Technology w Manchesterze, podzielił go na 23 pasy[6]. Wtedy też stało się jasne, że obie rolki są częścią tego samego dokumentu. Allegro, który nadzorował otwarcie zwoju, natychmiast przepisał jego zawartość. Oficjalnym tłumaczeniem tekstu zajął się ks. Józef Milik, polski biblista i poliglota. To on pierwszy uznał, że zwój jest dziełem esseńczyków, choć prawdopodobne nieoficjalnym. Uważał też, że jego zawartość nie jest faktycznym opisem historycznym, ale folklorystycznym. Później zmienił swoje przypuszczenia, kiedy okazało się, że nie ma żadnych dowodów na to, że zwój był wytworem esseńczyków. Uważał, że nie pochodzi on z ich społeczności, chociaż został znaleziony w Qumran. W rezultacie wysnuł tezę, że był on osobnym depozytem, pozostawionym tam wraz z upływem czasu[5]. Chociaż oficjalnym tłumaczeniem zwoju zajmował się Milik, to Allegro nie był zadowolony z powolnego tempa prac i chciał opublikować własną wersję, ale nie zgadzali się na to jego przełożeni. W 1957 roku jordański dyrektor antyków zgodził się na publikację. Jednak po zmianie dyrektora i otrzymaniu ponownej zgody[7], Allegro czekał jeszcze na akceptację Milika. W końcu w 1960 r. wydał „Skarb Miedzianego Zwoju”, w którym zamieścił tłumaczenie tekstu z odręcznymi transkrypcjami zwoju. Dwa lata później Milik wydał oficjalne wydanie, w którym również znalazły się odręczne rysunki ale z czarnobiałymi fotografiami[8]. Bardziej precyzyjne zdjęcia wykonano w 1988 roku. W latach 1994 – 96 przeprowadzono szczegółową konserwację i badania zwoju, łącznie z oceną korozji. Sporządzono również jego kopię, prześwietlono promieniami rentgenowskimi i oczyszczono... Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miedziany_Zwój&oldid=44257111” (Fragment)
Rękopisy z Qumran - 800px-Part_of_Qumran_Copper_Scroll. Miedziany Zwój.jpg
Fragment Miedzianego Zwoju znalezionego w trzeciej groci ...
Fragment Miedzianego Zwoju znalezionego w trzeciej grocie w Qumran. na Qumran - Copper Sceoll. Domena publiczna.
Dokument Damasceński – rękopis znaleziony w 1896 roku przez Salomona Szechtera w genizie Synagogi Ben Ezry w Kairze. Fragmenty tego rękopisu znaleziono również w grotach 4, 5 i 6 wśród rękopisów z Qumran (rękopisy: 4Q265-273, 5Q12 i 6Q15). Dokument ten pochodzi z II lub I wieku p.n.e. Spis treści 1 Opis 2 Znaczenie dokumentu 3 Zobacz też 4 Przypisy 5 Bibliografia Opi Dokument ten opisuje historię nieznanej wcześniej historykom sekty żydowskiej zwanej dziś Esseńczykami. Była ona kierowana przez Mistrza Sprawiedliwości. Dokument zawiera szczegółowe przepisy organizujące życie Esseńczyków. Ponieważ w pewnym miejscu nakazuje wyznawcom „ucieczkę do Damaszku” został on nazwany właśnie Dokumentem Damasceńskim. Na tej pustyni wyznawcy sekty mieli zawrzeć „nowe przymierze”. Według tego rękopisu sekta ta uważająca siebie za jedyną spadkobierczynię tradycji żydowskiej została założona przez Mistrza Sprawiedliwości około roku 196 p.n.e. Jej członkowie prześladowani przez kapłanów udali się do „ziemi damasceńskiej” i zawarli „nowe przymierze”. Mistrz Sprawiedliwości zmarł lub został zabrany do nieba a jego naśladowcy oczekiwali jego powrotu w czasach ostatecznych. Dokument składa się z dwóch części: tzw. Upomnień, stanowiących wykład religijnych poglądów grupowania, oraz Praw – zbioru reguł i szczegółowych przepisów dotyczących wewnętrznej organizacji gminy, a także jej urzędów[1]. Znaczenie dokumentu Obecnie uznaje się, że sekta powstała w okresie panowania dynastii Hasmoneuszy w czasie gdy hierarchia świątynna uległa korupcji co dotyczyło również obejmowania rządu arcykapłana. Królestwem w tym okresie wstrząsały częste wojny. Sami zaś Machabeusze nie pochodzili z rodu króla Dawida, co w oczach współczesnych odbierało im prawo do tronu. Mogło to doprowadzić do buntu części religijnych Żydów, którzy odmówili legitymizacji władzy królewskiej oraz hierarchii świątynnej. Po publikacji tego dokumentu Samuel Szechter twierdził, że owa sekta dysponowała również własnymi tekstami liturgicznymi oraz zwartą strukturą organizacyjną. Odkrycia rękopisów znad Morza Martwego zawierające wzmianki o Mistrzu Sprawiedliwości a także znaleziona tam reguła zakonna przypominająca tę opisaną w Dokumencie Damasceńskim oraz odnalezione w Qumran kopie dokumentu potwierdziły, że siedziba sekty znajdowała się w Qumran. Jest to jedno z najważniejszych pism, które pozostały po gminie esseńczyków. Odkrycie kilku fragmentów Dokumentu Damasceńskiego wśród rękopisów z Qumran sprawiło, że większość badaczy uznaje, iż pochodzi on z II lub I wieku p.n.e.[1] Zobacz też 4Q271 Przypisy ↑ Skocz do: a b Zofia Borzymińska: Damasceński Dokument. jhi.pl. [dostęp 2015-12-07]. Bibliografia Joachim Gnilka: Pierwsi chrześcijanie. Źródła i początki Kościoła.. Kraków: Wydawnictwo M, 2004, s. 124–167. ISBN 83-7221-941-9. Tomasz Włodek Zwoje z Qumran: Dokument Damasceński. "W DRODZE" Nr 1(305)/1999, Nr 2(306)/1999, Nr 3(307)/1999. [dostęp 2012-05-05]. Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dokument_Damasceński&oldid=44267097”
więcej plików z tego folderu...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin
W ramach Chomikuj.pl stosujemy pliki cookies by umożliwić Ci wygodne korzystanie z serwisu. Jeśli nie zmienisz ustawień dotyczących cookies w Twojej przeglądarce, będą one umieszczane na Twoim komputerze. W każdej chwili możesz zmienić swoje ustawienia. Dowiedz się więcej w naszej Polityce Prywatności