Kawa ma bardzo długą i ciekawą historię. Zawsze była ceniona za niezwykłe pobudzające właściwości. Jedna z legend opowiada o stadzie bydła, które z nieznanych przyczyn nigdy nie odczuwało zmęczenia. Kiedyś pewien pasterz odkrył piękny krzew o kolorowych owocach, które zjadało to stado. Dzisiaj krzew ten nazywamy pospolicie kawowcem.
Kolebką kawy jest Afryka, a dokładniej położona na północnym-wschodzie Etiopia.
Właśnie tam, wśród licznych gór, pastwisk i lasów mieszkańcy gotowali ziarna kawowca i spożywali je z dodatkiem masła i soi. 1000 lat później, w XIII wieku, arabscy kupcy przywieźli cudowne ziarna do Jemenu. Wkrótce były już znane na całym Bliskim Wschodzie.
W 1554 roku w Stambule otwarto pierwszą kawiarnię, a Turcja stała się jednym z największych kawowych mocarstw.
Do Europy kawa dotarła w XVI wieku za pośrednictwem niemieckiego podróżnika Leonarda Rauwolfa. Na większą skalę kawę importowała Kompania Wschodnioindyjska. Wielu Europejczyków traktowało „czarny napój” nieufnie, gdyż kojarzył im się z wrogim światem muzułmańskim. Bardzo powoli kawa rozpowszechniła się na Starym Kontynencie. Pierwszą europejską kawiarnię otwarto w 1650 roku w Oksfordzie, a pierwszy specjalistyczny sklep kolonialny w Paryżu w roku 1671.
Do Polski kawa trafiła po wygranej przez Jana III Sobieskiego bitwie pod Wiedniem. Złote ziarna były czymś w rodzaju łupu wojennego odebranego Turkom. W czasach, gdy nad Wisłą arystokraci mieli pierwszą okazję spróbować „magicznego napoju”, kolonialne mocarstwa Europy prowadziły wyścig o jak największą liczbę kawowych plantacji na podległych terenach. Wydarzenia te spowodowały także znaczny wzrost zamożności europejskich miast portowych, takich jak Wenecja, Hamburg, Londyn i Brema. Kawa opanowała świat.
W dzisiejszych czasach znamy setki metod przyrządzania kawowego naparu i równie wiele sposobów uprawiania, a następnie palenia kawowych ziaren. Uprawa kawy jest głównym źródłem dochodów wielu państw na całym świecie.
Co wiemy o krzewie kawowym?
Do rodziny Coffea należy około 6000 gatunków krzewów. Owoce tylko niektórych z nich nadają się do przyrządzenia kawowego napoju. Typowy kawowiec posiada drobne białe kwiatki zapachem zbliżone do jaśminu oraz liczne czerwone owoce przerabiane później na złote ziarna.
Do produkcji kawy zbiera się owoce z dwóch odmian kawowego krzewu: Caffea Arabica i Caffea Robusta (Canephora). Caffea Arabica to najbardziej ceniony gatunek kawy, który stanowi aż 72% światowych zbiorów. Także do produkcji kawy dostępnej w naszym sklepie użyto tylko ziaren arabiki. Krzewy tej odmiany mogą osiągnąć do 15 metrów wysokości, lecz na plantacjach nie przekraczają na ogół 2,5 metra. Uprawa Coffea Arabica wymaga stabilnego klimatu, starannej pielęgnacji i położenia na wysokości 600-2000 metrów. To właśnie sadzonki arabiki przywieźli arabscy kupcy z górzystej Etiopii do Jemenu i uprawiali ją na tarasowych polach w pobliżu miast portowych. Napój otrzymywany z Coffea Arabica posiada wspaniały, aromatyczny i harmonijny smak. Ziarna są długie i okazałe, zawierają przy tym niewiele kofeiny. Arabiki używa się także do produkcji mieszanek espresso. Liczne plantacje tej odmiany kawy znajdują się w Brazylii, Kolumbii oraz niemal w całej Ameryce Środkowej. Wiele lat po przywiezieniu do Europy arabiki poszukujący przygód podróżnicy znaleźli w Kongo drugi powszechnie dziś uprawiany krzew kawowy, Coffea Robusta. Jest on ceniony za swoją odporność na wszelkiego rodzaju choroby i szkodniki. Nie potrzebuje także starannej pielęgnacji. Z tych powodów robusta jest powszechna wśród mniej doświadczonych plantatorów lub na wielkich zmechanizowanych uprawach. Jej krzewy dojrzewają znacznie szybciej niż arabika, bo tylko w osiem miesięcy. W smaku robusta jest bardziej intensywna i gorzka, a kuliste ziarna zawierają dwa razy więcej kofeiny. Rozległe uprawy Coffea Robusta znajdują się w całej Afryce, w południowej Azji oraz w Brazylii.

Nie ma nic lepszego niż zapach i smak świeżo zaparzonej kawy o poranku. Nie wiadomo dokładnie, skąd wzięła się nazwa tego napoju ani od jak dawna nam towarzyszy. Jedno jest pewne: kawa należy do najpopularniejszych i najsmaczniejszych używek na świecie. W dzisiejszych czasach znamy setki sposobów zastosowania ziaren kawowych w gastronomii, przemyśle kosmetycznym i coraz częściej w medycynie. Wiele osób nie może wyobrazić sobie dnia bez filiżanki ciemnego, aromatycznego naparu.

Uprawy kawy

Image.aspx?id=181802237

Dzisiaj plantacje kawy można znaleźć na całym świecie: od Brazylii, przez Afrykę, aż do Indonezji.
Jakość uprawianej kawy jest różna w różnych krajach i zależy od wielu czynników, takich jak warunki pogodowe, rodzaj gleby czy doświadczenie i wiedza plantatorów. Także okresy zbiorów są różne i zależą od długości geograficznej: w Brazylii przypadają w okresie od maja do września , a w Azji od listopada do kwietnia. Kawy dostępne w naszym sklepie pochodzą z całego świata, ale tylko z wybranych, prestiżowych plantacji, gdzie produkuje się je pod okiem prawdziwych znawców.
Młode sadzonki są bardzo wrażliwe, więc muszą być chronione przed nadmiernym światłem. Dopiero po upływie dziesięciu miesięcy młode krzewy kawowe można przesadzić ze szkółek na właściwe plantacje uprawne. Jednak na wydanie przez arabikę owoców trzeba poczekać kolejne 4 lata. Z jednego krzewu zbiera się średnio od 2,5 do 11 kilogramów owoców, z których po długim okresie obróbki otrzymuje się od 0,5 do 2 kilogramów zielonych ziaren.
Kawę typu robusta zbiera się maszynowo, a arabikę ręcznie.

Po zbiorach

Największym producentem kawy jest Brazylia (2,18 miliona ton rocznie), znacznie mniej produkują Wietnam, Indonezja i Kolumbia. Jakość kawy zależy od zbiorów, ale przede wszystkim od sposobu obróbki zebranych owoców dokonywanej zwykle na miejscu. Mięsiste owoce kawy nie nadają się do transportu morskiego, dlatego ostatnim zadaniem plantatorów jest uwolnienie kawowych kuleczek od zbędnego miąższu i skórki oraz dokładne wyczyszczenie zielonych pestek.
Przed dostarczeniem zielonych ziaren do miejsc skupu, pakuje się je do zrobionych z juty worków. To od producenta zależy, gdzie trafi zebrana kawa. Najważniejszym procesem produkcji jest palenie. Jego celem jest przeobrażenie zielonych pestek w ciemne, aromatyczne ziarna. Sztuka palenia kawy polega na błyskawicznym obniżeniu temperatury rozżarzonych ziaren, co pozwala na zachowanie pełni aromatu. Rozróżniamy dwa podstawowe sposoby palenia oraz pięć stylów wykonania tego procesu. Pierwszym rodzajem, stosowanym w wielkich palarniach, jest palenie szybkie. Do wielkich bębnów wpuszcza się gorące powietrze o temperaturze 600 stopni Celsjusza i po czterech minutach rozżarzone ziarna pęcznieją i zmieniają barwę. Chłodzenie odbywa się za pomocą zimnej wody. Drugim rodzajem jest stosowane od dawna palenie klasyczne. Wypełnione zielonymi ziarnami bębny nie są podgrzewane gwałtownie, lecz stopniowo, pod czujnym okiem kiperów. Jakość otrzymanej kawy jest lepsza, lecz sam proces jest bardzo kosztowny i pracochłonny W obu sposobach palenia najważniejsze są temperatura i czas. Jeżeli proces ten odbywa się w zbyt niskiej temperaturze, otrzymane ziarna dają niepełny smak. W przypadku zbyt wysokiej temperatury palenia napar będzie słaby, o smaku spalenizny. Paleniem kawy przeznaczonej na sprzedaż zajmuję się tylko wykwalifikowane osoby, o sporym doświadczeniu, gdyż to od tego etapu przygotowań zależy smak i aromat przyszłego naparu. Błąd popełniony na tym etapie może doprowadzić do zmarnowania się kilku ton starannie zebranych owoców. Styl palenia zależy od zwyczajów i upodobań panujących w miejscu, gdzie kawa będzie sprzedawana. Na południu Europy ceni się kawę gorzką i mało kwaskowatą, natomiast na północy preferowana jest kawa jaśniejsza i delikatniejsza (Cinnamon Roast, American Roast lub Vienna Roast).
W większości wypadków ziarna palone są dopiero w porcie docelowym, aby dać konsumentom gwarancję świeżości smaku i aromatu. Kawy dostępne w naszym sklepie zbierane są na plantacjach całego świata, ale palone w jednej niewielkiej palarni w Hamburgu, skąd je bezpośrednio sprowadzamy.
Brązowe ziarna trafiają do opakowań utrzymujących aromat i zaopatrzonych w wentyl. Umożliwia on selektywne wypuszczanie dwutlenku węgla (palona kawa wydziela ten gaz i wzrost ciśnienia w opakowaniu może spowodować jego rozsadzenie).

Właściwości kawy

Wbrew obiegowej opinii pita w umiarkowanych ilościach kawa nie szkodzi zdrowiu. Nawet przeciwnie. Picie do 3 filiżanek kawy (jeden kubek) dziennie pozytywnie wpływa na krążenie i układ pokarmowy. Zawarte w kawie związki chemiczne są głównym przeciwutleniaczem w diecie osób nie spożywających dostatecznych ilości owoców lub warzyw.
Kawa zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób: cukrzycy typu II, choroby Perkinsona, marskości wątroby, kamicy żółciowej, a nawet niektórych nowotworów, raka jelit, pęcherza moczowego (u palaczy) i wątroby.
Napój ten polepsza pamięć krótkotrwałą oraz chwilowo podwyższa poziom IQ.
Kawa pita w nadmiernych ilościach może szkodzić zdrowiu ze względu na zawartą w niej kofeinę. Dlatego bardzo ważne jest, aby kontrolować dzienną ilość spożywania tego napoju.